Actieve transparantie komt eraan. Maar ten aanzien van de juiste zaken?

Robin van Beem 2018 Polis Advocaten

(Robin van Beem, Polis Advocaten en VVP Ondernemerspanel, in VVP 1-2021) Er is al veel over gezegd. Toch kan ik het niet laten om nog iets met u te delen over de actieve provisietransparantie die naar verwachting dit jaar in het BGfo verankerd zal worden. De regeling was mijns inziens al een oplossing voor een probleem dat niet bestaat. Maar de regeling dreigt ook nog eens zo te worden vormgegeven dat deze moeilijk te begrijpen is, praktisch niet goed uitvoerbaar is en niet bijdraagt aan het beoogde doel. Ik leg uit waar dat in zit.

Wat is het doel van de regeling? De minister schreef daarover aan de Kamer: “De praktijk is volgens de AFM dat klanten er nauwelijks naar vragen en daarmee werkt passieve transparantie onvoldoende. Er is breed draagvlak voor actieve provisietransparantie bij schadeverzekeringen, vanuit de gedachte dat consumenten er belang bij hebben om te weten wat een adviseur voor hen kan doen en wat hij daarvoor aan provisie krijgt. Als de consument niet op de hoogte is van het feit dat hij betaalt voor dienstverlening (omdat dit onzichtbaar via de premie door de aanbieder als provisie wordt betaald aan de intermediair), bestaat bovendien de kans dat de consument niet vraagt om de dienstverlening waar hij recht op heeft.” Het doel is dus dat de (particuliere) klant vooraf weet wat de assurantietussenpersoon voor hem gaat doen en dat hij vervolgens ook aanspraak maakt op die diensten. Maar de regeling is niet goed vormgegeven om dat doel te bereiken.

‘Aandacht richten op transparant maken dienstverlening in plaats van vergoeding’

In de eerste plaats valt op dat de regeling in de voorgestelde opzet zeer ingewikkeld en daardoor moeilijk te doorgronden is. Daarnaast valt op dat de regeling een aantal misslagen bevat. Zo valt te lezen dat de verplichting van transparantie geldt voor schadeverzekeringen, met uitzondering van (onder andere) overlijdensrisicoverzekeringen. Een overlijdensrisicoverzekering is echter uiteraard geen schadeverzekering, maar een levensverzekering. Dat is dan nog een relatief onschuldige misser. Ernstiger is dat er in de beoogde tekst staat dat de verplichting niet alleen geldt voor bemiddelaars, maar ook voor adviseurs. Dat is niet te plaatsen. In de branche spreken we tegenwoordig liever over een adviseur dan over een assurantietussenpersoon. Want de moderne tussenpersoon staat als onafhankelijke adviseur naast zijn klant en is veel meer dan een ‘dozenschuiver’ namens verzekeraars. Dus op zich lijkt het charmant dat die term wordt gebruikt. Maar we hebben het hier over een wettelijke regeling, waarbij het niet gaat om het spraakgebruik, maar om de wettelijke definitie van die term. Een adviseur in de zin van de Wft raadt alleen een verzekering aan en is niet (ook) als tussenpersoon betrokken bij het afsluiten daarvan. Terwijl de aanspraak op provisie alleen gekoppeld is aan het bemiddelen. Een adviseur die niet bemiddelt, ontvangt dus helemaal geen provisie. En kan de provisie dan ook niet transparant maken. Voldoende was geweest dat de verplichting tot transparantie alleen geldt voor de bemiddelaar. Daarmee ondervang je ook de situatie dat de assurantietussenpersoon zowel adviseert als bemiddelt. De verplichting voor de adviseur is onnodig en onjuist.

Ongelukkig

Verder valt op dat het gekozen moment waarop de provisie transparant gemaakt moet worden, ongelukkig is. De minister heeft geschreven dat dit moet gebeuren in de precontractuele fase. Daarmee doelt hij op de fase voorafgaand aan het sluiten van de overeenkomst met de verzekeraar. En dus niet de fase voorafgaand aan het sluiten van de overeenkomst van opdracht met de assurantietussenpersoon. Dat past niet bij het doel dat beoogd is met de regeling, te weten dat de klant weet op welke dienstverlening hij recht heeft. Om dat doel te bereiken, moet je ervoor zorgen dat de dienstverlening besproken wordt voordat de klant besluit om in zee te gaan met de assurantietussenpersoon. Zo is de voorgenomen regeling nu echter niet opgesteld. Voor de bemiddelaar zal de verplichting gaan gelden uiterlijk voorafgaand aan de totstandkoming van de verzekering. Voor adviseurs is dat uiterlijk op het moment van het uitbrengen van het advies. Op dat moment is er al een heel inventarisatie- en adviestraject doorlopen. Dat gebeurt pas nadat de klant zijn vertrouwen in de assurantietussenpersoon heeft uitgesproken en met hem in zee is gegaan. De voorzitter van Adfiz, Roger van der Linden, wees al terecht op dat probleem in zijn nieuwjaarsboodschap.

Draai

Dan de praktische uitvoering. In de versie van de regeling die ter consultatie is voorgelegd, was opgenomen dat het gemiddelde bedrag of percentage van de provisie over bepaalde categorieën schadeverzekeringen transparant gemaakt zou moeten worden. In dat geval kan de assurantietussenpersoon ervoor kiezen om deze gemiddelde beloning in het startgesprek met de klant transparant te maken. Maar in zijn brief aan de Kamer van oktober 2020 schreef de minister dat hij naar aanleiding van de consultatiereacties zal verplichten om exacte bedragen transparant te maken. Ik begrijp de draai van de minister in zoverre wel, dat een gemiddelde beloning over bepaalde categorieën niet zo veel zegt en de klant dus geen inzicht verschaft. Maar het zorgt ervoor dat het gesprek over de beloning inderdaad niet gevoerd kan worden op het moment dat daarvoor geeigend is: het startgesprek. De nominale provisiebedragen weet de assurantietussenpersoon immers pas als hij voor deze geadviseerde verzekeringen offertes heeft opgevraagd, zodat de exacte premie bekend is.

Robin van Beem: ‘Actieve provisietransparantie draagt niet bij aan beoogde doel.’

‘De branche zou de meerwaarde van het adviesvak zelf met trots moeten uitdragen’

Ik blijf verder van mening dat om het door de minister beoogde doel te bereiken, de aandacht gericht zou moeten zijn op het transparant maken van de dienstverlening, niet op de vergoeding daarvoor. Dat wordt in het voorstel afgedaan met een (zeer) open norm. De assurantietussenpersoon dient de klant te informeren over “de kenmerken van zijn dienstverlening” . Wat dat inhoudt, is nergens toegelicht. Bovendien kun je mijns inziens nooit goed een koppeling maken tussen de provisie en de dienstverlening voor één klant. Dan ben je ten onrechte provisie aan het behandelen als rechtstreekse beloning. Inherent aan het systeem van provisie is dat er een subsidiërende werking is. Er zullen dus altijd klanten zijn die te veel betalen gelet op de dienstverlening die zij krijgen. Maar zeker ook klanten die eigenlijk te weinig betalen.

Meerwaarde met trots uitdragen

Het zou overigens niet nodig hoeven zijn om transparantie over de dienstverlening met wetgeving af te dwingen. De branche zou de meerwaarde van het adviesvak zelf met trots moeten uitdragen. Dat gebeurt nu niet altijd voldoende. Lastig is daarbij, dat de overeenkomst van opdracht met de klant bij schadeverzekeringen doorgaans nog altijd uitsluitend mondeling tot stand komt. Bij provisieverbodproducten is een schriftelijke overeenkomst tegenwoordig wel standaard. In die gevallen krijgt een klant dus wel een exact overzicht van de dienstverlening waar hij recht op heeft. Dat is helder voor de klant en geeft hem gemoedsrust. Maar het is ook goed voor de assurantietussenpersoon. Want op die manier maakt hij inzichtelijk wat het eigenlijk allemaal doet voor de klant. Dus ook al het werk dat zich anders voor de klant achter de schermen afspeelt. Ook bij schadeverzekeringen mag veel beter voor het voetlicht gebracht worden wat er allemaal voor de klant gedaan wordt. Dat is goed voor de waardering van de assurantietussenpersoon. Daarom heb ik in eerdere artikelen al vaker bepleit: wees trots op je vak en draag actief uit hoe je de klant ondersteunt. En maak duidelijk dat de relevante vraag niet is: “Wat kost dat?” , maar “Wat levert dat op?” .

Reactie toevoegen

 

Reacties

Albert van der Poll - Van der Poll Financiële Diensten 1 maart 2021

Ik ben ooit overgestapt op een vaste service bijdrage. Dat had een praktische reden: ik werkte me drie slagen in de rondte en moest telkens constateren dat de toko slechts bleef draaien op de hypotheekomzet. Uit particuliere schadeverzekeringen viel voor mij geen rendabele biznizkees te maken. Na enig onderzoek bleek dat de gemiddelde particulier wel erg weinig opleverde, en een groot aantal verliesgevend was. Omdat ik een kantoortje heb met 90% doorsnee klanten heb ik er toen een service abonnement van gemaakt voor alle nieuwe klanten. Ik neem alleen nog nieuwe relaties aan die een totaalrelatie worden met een vast bedrag voor onze diensten. Dat is voor een bepaalde groep een brug te ver. Ik vrees dat de provisietransparantie (in wat voor vorm dan ook) er toe gaat leiden dat de bovenmodale klant vindt dat hij "te veel" betaalt. De klant die "te weinig" betaalt zal dat niet erg vinden en weinig bereid zijn om meer te betalen. Met deze transparantie wordt de solidariteit onderuit gehaald, en degenen die daar het meest van te lijden zullen hebben zijn onze klanten uit de lagere inkomensgroepen, juist degenen die moeite hebben met internet, invullen van papieren, tijdig betalen, plannen en overzien van risico's. Er is blijkbaar weinig geleerd van de gevolgen van het provisieverbod op eenvoudige levenproducten. Daar is toch ook het kind met het badwater weggegooid.

PAM Schoo - Platter-Schoo FD 25 februari 2021

Wederom bagger wat wordt uitgestort over het intermediair. Wobke is ook maar n pionnetje, naar nu blijkt met weinig ruggengraat.

Sijvert de Boer - Sijvert de Boer Verzekeringen 24 februari 2021

Deze transparantie is blijkbaar helemaal geen issue voor de consument. Die kijkt alleen wat zijn of haar eindprijs is. Daarbij kiest hij voor zijn eigen vertrouwde "mannetje" of "vrouwtje" die hem bijstaat bij zijn verzekeringen of voor de anonimiteit van een call center of een website. Uit eerder publicaties blijkt dat juist de verzekeraars de transparantie propageren. Zij tuigen internetverzekeraars op en vinden dat een goedkopere manier om de handel te doen. Al met al wordt het er voor de consument dus ingewikkelder van en voor ons bemiddelaars is het weer slikken of stikken. Gelukkig gunt mijn cliënt mij mijn verdiensten wel.

Cas Verhage - Nh1816 Verzekeringen 24 februari 2021

Prima verwoord Robin ! De dynamiek is echter nog groter. De actieve schadeprovisie transparantie geldt ook voor partijen die rechtstreeks hun diensten aanbieden, zoals bijvoorbeeld direct writers, of partijen die binnen volmachtconstructies opereren of partijen die leven van het leveren van vergelijkingen, zoals Consumentenbond, Vereniging Eigen Huis, Independer etc. Bij deze distributievormen gaan tientallen miljoenen euro’s aan vergoedingen door het kanaal waar de consument ook geen weet van heeft (en die zij ook betalen). Ook hier hebben consumenten dan het recht om actief, vooraf, te weten wat de verdiensten zijn van die partij als de verzekering via zo’n distributiekanaal wordt bemiddelt, in nominale bedragen ! De minister spreekt in dat verband immers van een gelijk speelveld voor de consument. Als dat dan allemaal is uitgeschreven zal de vorm van de actieve schadetransparantie helder uitgewerkt moeten worden. Zodanig dat het gelijk speelveld als uitgangspunt niet wordt verstoord. Inderdaad een enorme uitdaging! Zoals je zelf al schrijft Robin, welk probleem zijn wij hier aan het oplossen? Het broddelonderzoekje van de AFM destijds was het politieke uitgangspunt om hierover een boom op te zetten. Jan modaal, Henk en Truus zij allen realiseren zich niet dat zij een niet bestaand probleem hebben en dat over de oplossing hiervan er wel over hun gesproken wordt maar niet met hen. Een kwaal die helaas veel (Haagse) politici en lobbyisten kenmerkt en symptomatisch voor meer dossiers....

Kees Bergman - Kees Bergman Verz. Hyp Pens. 24 februari 2021

Beste Robin, Perfect artikel!!!! Ik snak er weer naar om zoveel wijsheid minimaal één maal per maand in Auberge de Kievit bij HVC ( Haags Verzekerings Centrum) weer te mogen ervaren. Buiten het feit, dat je behalve wijs ook nog aardig bent!!! Ik ben op het ogenblik over dit onderwerp in discussie met Jan Berndsen van de AFM. Met jouw goedkeuring gebruik ik dit artikel 1 op 1 bij deze discussie .!! Mijn tel. nr. is 071-4078900

Meer over
By Annelies trots op nominatie Advies Award 2023

By Annelies trots op nominatie Advies Award 2023

Annelies Schoonderbeek van By Annelies uit Zwolle, één van de drie genomineerden in de categorie Hypotheek Advies, is blij met de nominatie voor...

Ook vestiging Arnhem van Buro Philip van den Hurk viert nominatie Advies Award

Ook vestiging Arnhem van Buro Philip van den Hurk viert nominatie Advies Award

Nadat eerder het team van Buro Philip van den Hurk vestiging Eindhoven de redactie van VVP liet weten blij te zijn met de nominatie voor de Advies Award 2023 in...

Veldhuis Advies trakteert op taart na nominatie VVP Advies Award

Veldhuis Advies trakteert op taart na nominatie VVP Advies Award

Veldhuis Advies trakteert op taart nadat ze - samen met twee andere kantoren - zijn genomineerd in de categorie Zakelijk Advies van de VVP Advies Award 2023. Het...

Thomas verzekert genomineerd in categorie Starters VVP Advies Award 2023

Thomas verzekert genomineerd in categorie Starters VVP Advies Award 2023

Thomas van Uunen van Thomas verzekert, één van de drie genomineerden in de categorie Starters, is verheugd met zijn nominatie voor de VVP Advies...

T&W Tilburg viert nominatie Advies Award 2023

T&W Tilburg viert nominatie Advies Award 2023

T&W Tilburg, één van de drie genomineerden in de categorie Zakelijk Advies, is blij met de nominatie voor de VVP Advies Award 2023. Het adviesbedrijf...

Buro Philip van den Hurk viert nominatie VVP Advies Award 2023

Buro Philip van den Hurk viert nominatie VVP Advies Award 2023

Het team van Buro Philip van den Hurk viert de nominatie voor de Advies Award 2023 in de categorie Particulier Advies. Het advieskantoor is een van de drie genomineerden...

Hyppe showt nominatie Advies Award 2023 op groot LED-scherm

Hyppe showt nominatie Advies Award 2023 op groot LED-scherm

Hyppe is supertrots op de nominatie voor de Advies Award 2023 in de categorie Hypotheken en dat laten ze weten ook. Op een LED-scherm van maar liefst 25m²...

Dit zijn de 21 genomineerden voor de VVP Advies Award 2023...

Dit zijn de 21 genomineerden voor de VVP Advies Award 2023...

De jury van de VVP Advies Award 2023 heeft de namen bekend gemaakt van de meest klantgerichte advieskantoren van Nederland in de categorieën Particulier Advies,...

Spotters dragen ruim 200 topkantoren aan voor lustrumeditie VVP Advies Award

Spotters dragen ruim 200 topkantoren aan voor lustrumeditie VVP Advies Award

De jury van de VVP Advies Award 2023 heeft drie kantoren per categorie in het vizier met de hoogste A(dvies)-factor. Deze top 3 is voor een belangrijk deel tot...

VVP Advies Award 2023 van start met 37 spotters en twee nieuwe juryleden

VVP Advies Award 2023 van start met 37 spotters en twee nieuwe juryleden

Met maar liefst 37 spotters (experts in de haarvaten van de financiële advieswereld) is de VVP Advies Award 2023 van start gegaan. Evenals in de vorige vier...