Re-integratie in tijden van corona

Marjol Nikkels 2019

(Door Marjol Nikkels, CS Opleidingen) Als een werknemer twee jaar ziek is, kan hij in aanmerking komen voor een WIA-uitkering. Een belangrijke voorwaarde is dat er voldoende re-integratie-inspanningen zijn geleverd. Dit wordt door UWV getoetst aan de hand van de Werkwijzer Poortwachter. Op 1 mei 2020 is hiervan een nieuwe versie verschenen. Daarbij heeft UWV in een speciaal addendum ook aangegeven hoe zij omgaat met de huidige coronasituatie.

UWV toetst de re-integratie-inspanningen van werkgever en werknemer aan de hand van het re-integratieverslag (RIV) dat werkgever en werknemer samen opmaken. Het complete RIV moet tegelijk met de WIA-aanvraag worden ingediend, uiterlijk in de 93e verzuimweek. Bij binnenkomst van het RIV wordt beoordeeld of het dossier compleet is, dat wil zeggen of alle verplichte stukken aanwezig zijn. Zodra het RIV compleet is, vormt UWV zich een beeld van de belastbaarheid, de belasting in de oorspronkelijke functie, de verrichte inspanningen en het behaalde re integratieresultaat. Zo nodig beoordeelt de verzekeringsarts van UWV het sociaal-medisch handelen van de bedrijfsarts.

Lukt het de werkgever niet om tijdig de stukken aan te leveren door COVID-19? Dan weegt UWV of de werkgever hier goede argumenten voor kan aanvoeren. Zo ja, dan wordt geen (administratieve) loonsanctie opgelegd. Vervolgens zal UWV de re-integratie-inspanningen inhoudelijk beoordelen op grond van de aanwezige informatie.

Het kan nu nog zo zijn dat de verzekeringsarts het niet eens is met de bedrijfsarts en dat de werkgever daarvoor een loonsanctie krijgt. Per 1 januari 2021 wordt het medisch advies van de bedrijfsarts leidend bij de toets op re-integratie-inspanningen. Op basis van dit advies richten werkgever en werknemer immers het re-integratietraject in. Er kan dan geen loonsanctie meer gegeven worden aan de werkgever omdat de verzekeringsarts tot een ander oordeel komt dan de bedrijfsarts.

‘UWV geeft in speciaal addendum aan hoe zij omgaat met de coronasituatie’

Vaste volgorde

De RIV-toets wordt in eerste instantie door de arbeidsdeskundige uitgevoerd. Dat gaat via een vaste volgorde:

1. Is er sprake van een bevredigend re-integratieresultaat?

2. Zo nee, zijn de re-integratie-inspanningen voldoende?

3. Zo nee, heeft de werkgever hiervoor een deugdelijke grond?

4. Zo nee, is het mogelijk om de tekortkomingen te herstellen?

Het is de bedoeling dat de werkgever en werknemer re-integratie-inspanningen hebben geleverd die naar redelijkheid van hen verwacht konden worden. Het resultaat is bevredigend als de werknemer passend werk doet met een structureel karakter dat zo dicht mogelijk aansluit bij zijn resterende functionele mogelijkheden en oorspronkelijke beloning binnen het eigen bedrijf (Spoor 1).

Of, met toestemming van werknemer, buiten het eigen bedrijf (Spoor 2). Als dit niet mogelijk blijkt, dan kan een bevredigend resultaat ook bereikt zijn als de werknemer passend werk doet met een structureel karakter met een loonwaarde van meer dan 65 procent van het oorspronkelijke loon (van voor de eerste ziektedag).

Voldoende?

Is het re-integratieresultaat niet bevredigend, dan kijkt de arbeidsdeskundige naar de inspanningen die zijn gedaan. Daarbij toetst hij of de re-integratie langs de volgende lijn tot stand gekomen is: is het eigen werk, eventueel door het treffen van voorzieningen geschikt (te maken)? Is er ander passend werk (te maken) binnen het bedrijf? Is Spoor 2 (tijdig) ingezet?

De beoordeling van de inspanningen richt zich vooral op eventuele tekortkomingen. Bijvoorbeeld: de herplaatsingsmogelijkheden in eigen/ander/ aangepast werk in de eigen onderneming zijn niet onderzocht; er zijn geen passende maatregelen genomen bij het niet of onvoldoende meewerken aan de re-integratie door de werknemer; bij herhaalde uitval is de probleemanalyse en/of het plan van aanpak niet aangepast; er is niet tijdig een Spoor 2-traject ingezet.

Deugdelijke grond

Zijn de geleverde re-integratie-inspanningen onvoldoende, dan gaat de arbeidsdeskundige na of de werkgever hiervoor een ‘deugdelijke grond’ ofwel een goede reden heeft. Zo ja, dan wordt er geen loonsanctie opgelegd.

Op de website van het UWV is versie 3 van het addendum ‘Wet verbetering Poortwachter in verband met COVID-19’ gepubliceerd. Als voorbeelden van situaties die een deugdelijke grond kunnen opleveren worden genoemd:

• Een verplichte bedrijfssluiting in verband met COVID-19;

• Geen uitvoering kunnen geven aan (onderdelen van) een traject tweede spoor in verband met COVID-19. Dit kan onder meer aan de orde zijn bij proefplaatsing/bedrijfssluiting van de nieuwe werkgever, uitvoeren van vrijwilligerswerk/opdoen arbeidsritme, niet beschikken over voldoende digitale vaardigheden voor begeleiding op afstand. Dit traject kan dan voor die onderdelen tijdelijk worden opgeschort tot einde COVID-19 en vraagt heroverweging en waar mogelijk bijstelling van het plan;

• Fysiek niet kunnen uitvoeren van passend werk, bijvoorbeeld door vermindering werkaanbod werkgever of het niet meer kunnen realiseren van voldoende ondersteuning op werkplek door een opgelegde COVID-19-maatregel.

Er zal geen sprake zijn van een deugdelijke grond in de volgende gevallen:

• Onvoldoende onderzoek in Spoor 1; dit kan ‘gewoon’ alsnog worden uitgevoerd. Mocht voor dit onderzoek gericht werkplekonderzoek nodig zijn, dan kan werkgever c.q. ingeschakelde arbeidsdeskundige zoeken naar andere manieren om dit toch te kunnen uitvoeren;

• Spoor 2 kan in principe zoveel mogelijk worden voortgezet. Re-integratiebureaus kunnen hun dienstverlening in veel gevallen ook op afstand organiseren;

• Dreigende betalingsonmacht door COVID-19: dit kan niet betekenen dat de re-integratie-inspanningen dan als ‘voldoende’ moeten worden beschouwd.

Redelijkheid

Als de werkgever geen deugdelijke grond heeft voor de onvoldoende re-integratie-inspanningen, dan zal de arbeidsdeskundige een loonsanctie voorstellen aan de Landelijke Loonsanctiecommissie (LLC). De loonsanctieperiode is bedoeld om de tekortkomingen te herstellen. De LLC toetst of de op te leggen loondoorbetaling past binnen de grenzen van de redelijkheid, deze voldoende beargumenteerd is en of voldaan is aan verplichte procedures als hoor en wederhoor. De LLC waakt ook over de grenzen van redelijkheid in relatie tot COVID-19. Daarbij toetst de LLC ook of het herstellen van de tekortkomingen wel mogelijk is.

Tips

De werkgever krijgt een schriftelijke motivering van de sanctie. Hierbij wordt vermeld wat de werkgever moet repareren en onder welke voorwaarde hij een bekorting van de loonsanctieperiode kan aanvragen. Tip voor de werkgever: is herstel van de tekortkomingen niet mogelijk, bijvoorbeeld omdat de arbeidsongeschiktheid van de werknemer is toegenomen? Vraag dan bekorting van de loonsanctie aan.

De werkgever krijgt een officiële beschikking van de loonsanctie en kan hiertegen ook bezwaar maken. Bezwaarprocedures zijn lastig. Vandaar het advies om parallel aan het bezwaar ook het bekortingsverzoek in te dienen.

Marjol Nikkels is specialist sociale wetgeving en directeur van CS Opleidingen BV.

Reactie toevoegen

 
Meer over
Debat in Tweede Kamer over OCTAS-rapport verplaatst naar 14 mei

Debat in Tweede Kamer over OCTAS-rapport verplaatst naar 14 mei

Het debat in de Tweede Kamer over het eind februari verschenen OCTAS-rapport is verplaatst naar 14 mei (13.00 uur - 17.00 uur).  Dit vanwege een samenloop op...

UWV verwacht toename werkgeversbezwaren door ‘Praktisch beoordelen’

UWV verwacht toename werkgeversbezwaren door ‘Praktisch beoordelen’

UWV verwacht als gevolg van ‘Praktisch beoordelen’ vooral een toename van werkgeversbezwaren. Aldus minister Van Gennip in antwoord op vragen vanuit...

NN: "Advies Octas biedt opties voor oplossen hardheden WIA"

NN: "Advies Octas biedt opties voor oplossen hardheden WIA"

Nationale-Nederlanden is positief dat het rapport van OCTAS aandacht heeft voor de noodzaak van preventie en draagt graag hiervoor mogelijke praktische oplossingsrichtingen...

Kabinet: OCTAS-varianten vragen om nadere uitwerking

Kabinet: OCTAS-varianten vragen om nadere uitwerking

Er is bij de OCTAS-varianten "bijna altijd sprake van dilemma’s of compromissen. Bovendien zijn de dilemma’s en compromissen nog niet in omvang (financieel...

Wet Meer zekerheid flexwerkers naar Raad van State

Wet Meer zekerheid flexwerkers naar Raad van State

Minister Van Gennip stuurt het wetsvoorstel Meer zekerheid flexwerkers naar de Raad van State voor advies. Het wetsvoorstel bevat verschillende maatregelen om flexibele...

"Afzien van extra verhoging wettelijk minimumloon per 1 juli"

"Afzien van extra verhoging wettelijk minimumloon per 1 juli"

Zet een streep door de voorgenomen extra verhoging van het wettelijk minimumloon per 1 juli aanstaande. Die oproep doen VNO-NCW en MKB-Nederland in een brief aan...

Variant: Basis voor werkenden

Variant: Basis voor werkenden

In deze OCTAS-variant ligt de nadruk op één gelijke regeling voor alle werkenden: werknemers en zelfstandigen. OCTAS: “Eén stelsel voor...

Variant: Werk staat voorop

Variant: Werk staat voorop

De tweede variant die OCTAS in haar rapport presenteert, is: Werk staat voorop. De commissie: “In deze variant draaien we de huidige werkwijze om: eerst reintegratie...

Variant: Huidig stelsel beter

Variant: Huidig stelsel beter

De eerste variant die OCTAS in haar rapport presenteert, is: Huidig stelsel beter. In deze variant ligt de nadruk op het vereenvoudigen van het huidige stelsel en...

Verbond: "Geen tijdrovende en ingrijpende verbouwing arbeidsongeschiktheidsstelsel"

Verbond: "Geen tijdrovende en ingrijpende verbouwing arbeidsongeschiktheidsstelsel"

Het stelsel voor ziekte en arbeidsongeschiktheid, reageert het Verbond van Verzekeraars op het OCTAS-rapport, kan snel verbeterd worden, met behoud van een goed...