Vereenvoudigde WIA-keuring 60-plusser
(Marjol Nikkels, CS Opleidingen, in VVP 5) De hoogste prioriteit heeft voor de korte termijn het wegwerken van de achterstanden bij de sociaal medische beoordelingen. Hiervoor krijgen 60-plussers sinds 1 oktober 2022 een vereenvoudigde WIA-beoordeling. Deze tijdelijke maatregel raakt ook de WGA-eigenrisicodragersverzekeringen omdat de financiering van deze WIA-uitkeringen gaat lopen via het Arbeidsongeschiktheidsfonds.
Eind 2021 wachtten zo’n 12.000 mensen langer op de uitkomst van hun WIA-claimbeoordeling dan de daarvoor geldende termijn van maximaal acht weken. De gemiddelde wachttijd bedraagt inmiddels achttien weken, met uitschieters naar boven. Ook herbeoordelingen laten vaak lang op zich wachten. Daarom is op 1 oktober gestart met een vereenvoudigde WIA-beoordeling voor 60-plussers.
Ook gaat het UWV landelijk werken met een regiemodel voor sociaal-medische dienstverlening met taakdelegatie. Dus professionals werken onder regie van de verzekeringsarts in een sociaal-medisch centrum aan de beoordeling en begeleiding naar werk. Ook wordt beoordeeld waar er een effectievere inzet mogelijk is van de verzekeringsarts binnen de Ziektewet. De focus komt minder te liggen op de eerstejaars Ziektewetbeoordelingen (EZWB), maar meer op sociaal-medische dienstverlening richting werk en/of herstel.
Vereenvoudiging
Werknemers die twee jaar ziek zijn kunnen in aanmerking komen voor een WIA-uitkering. Normaal gesproken krijgen ze dan een sociaal-medische beoordeling door een verzekeringsarts en een arbeidsdeskundige.
In de vereenvoudigde regeling blijft de verzekeringsarts in principe buiten beeld. Werknemers die tussen 1 oktober 2022 en 1 januari 2024 twee jaar ziek zijn en dan 60 jaar of ouder zijn, worden nu alleen beoordeeld door een arbeidsdeskundige. Ze krijgen dan in principe een volledige arbeidsongeschiktheidsuitkering (WGA 80-100), tenzij ze nog werken en minder dan 35 procent inkomensverlies hebben. In dat geval krijgen ze geen uitkering, zoals nu ook het geval is. Wanneer de bedrijfsarts heeft vastgesteld dat iemand helemaal geen mogelijkheden meer heeft om te werken (GBM), volgt een sociaal-medische beoordeling door een verzekeringsarts om te bepalen of iemand volledig én duurzaam arbeidsongeschikt is en in aanmerking komt voor een (hogere) IVA-uitkering.
‘Maatregel gunstig voor de lopende WGA-ERD portefeuille’
De vereenvoudigde beoordeling wordt alleen toegepast als werkgever en werknemer daarvoor akkoord hebben gegeven. Werkgever en werknemer kunnen dus ook vragen om een reguliere beoordeling.
Om werkgevers niet te benadelen, worden de uitkeringen die zijn toegekend op basis van een vereenvoudigde WIA-claimbeoordeling gefinancierd vanuit het Arbeidsongeschiktheidsfonds (Aof). Ze worden dus niet toegerekend aan de publiek verzekerde werkgevers via de Werkhervattingskaspremie en niet doorbelast aan eigenrisicodragende werkgevers. Dit vraagt dus om een goede controle door de riskmanager sociale zekerheid!
Aanzuigende werking
Het gevaar van deze tijdelijke regeling is dat het een aanzuigende werking krijgt als een soort VUT-regeling. De oudere werknemers die niet meer mee kunnen komen, kunnen dan via de ziekteroute afvloeien zonder dat dit voor rekening komt van de werkgever. Daarom benadrukt het ministerie van SZW ook de tijdelijkheid van de regeling; de regeling loopt vooralsnog tot en met 31 december 2023.
Premieverlaging?
De vraag komt op of deze maatregel gevolgen heeft voor de premies van de WGA-eigenrisicodragersverzekering. Juist door de tijdelijkheid verwacht ik dat dit niet het geval zal zijn. Voor de premies voor het jaar 2023 van de WGA-eigenrisicodragersverzekering geldt dat juist personen die dan ziek worden niet meer onder de vereenvoudigde WIA-beoordeling komen te vallen. Wel is deze maatregel gunstig voor de lopende WGAERD portefeuille. Dit is ook zeer welkom want verzekeraars hadden al tegenvallers op de WIA-verzekering door de fors gestegen WIA-instroom. En ook door de forse verhoging van het minimum en maximum dagloon per 1 januari 2023. De koppeling van de uitkering met het minimumloon dat tien procent stijgt, heeft enorme gevolgen voor de al lopende schades.
Overige WIA-plannen
Het UWV is positief over de al ingezette maatregelen, maar ze kunnen niet voorkomen dat de achterstand blijft oplopen. Dit komt door zowel een stijgende ZW- en WIA-instroom als een afname van het aantal beschikbare verzekeringsartsen. Bij een ongewijzigde wet- en regelgeving en de huidige werkwijze zal in 2030 de vraag naar verwachting 33 procent hoger zijn dan het beschikbare aanbod. Er zal dus meer moeten gebeuren. En daarvoor liggen op de middellange termijn nog de volgende plannen om capaciteit bij de verzekeringsartsen uit te sparen:
Laten vervallen van het duurzaamheidscriterium en afschaffen van de IVA; dit verkort de beoordelingstijd bij de grote groep volledig arbeidsongeschikten. En de herbeoordelingsverzoeken nemen af doordat er minder vaak een financiële prikkel voor hen is om een herbeoordeling aan te vragen (van WGA over naar IVA is aantrekkelijk voor de werkgever en werknemer).
Na vijf jaar volledige arbeidsongeschiktheid (WGA 80-100) duurzaamheid aannemen (aanpassen duurzaamheidscriterium); dus geen vaststelling meer door verzekeringsarts maar automatische toekenning na vijf jaar volledige arbeidsongeschiktheid.
Voor mensen die werken alleen op basis van feitelijke verdiensten een schatting maken van hun arbeidsongeschiktheidspercentage, en niet ook op basis van een theoretische schatting. Dan kan de WIA-claimbeoordeling voor personen die (nog/alweer) werken worden uitgevoerd door de arbeidsdeskundige, zonder tussenkomst van een verzekeringsarts.
Marjol Nikkels: ‘Maatregelen verkleinen mismatch.’
Onderzoek wijst uit dat elk van deze maatregelen zou kunnen leiden tot een afname van de mismatch met maximaal tien procentpunt.
De minister wil het onderzoek naar de praktische verdiencapaciteit nader bekijken, ook in samenhang met het wetsvoorstel om het advies van de bedrijfsarts over de belastbaarheid van de werknemer leidend te maken bij de RIV-toets. De verzekeringsarts wordt dan niet meer bij deze RIVtoets betrokken.
De minister stelt een onafhankelijke commissie in om onderzoek naar een toekomstbestendig stelsel rond ziekte en arbeidsongeschiktheid te doen. Ze moeten een aantal toekomstscenario’s presenteren, waarbij de pijlers activering en inkomensbescherming blijven bestaan. Ook moeten ze kijken naar een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen en een duurzame oplossing voor de huidige mismatch op het terrein van sociaal-medische beoordelingen.
Reactie toevoegen
Meer over
RSC publiceert 'Standpunt Casemanagement bij Private Uitvoering en Verzekering'
Het Register Specialistisch Casemanegement (RSC) heeft het 'Standpunt Casemanagement bij Private Uitvoering en Verzekering' gepubliceerd. Het RSC: "Professioneel...
Debat in Tweede Kamer over OCTAS-rapport verplaatst naar 14 mei
Het debat in de Tweede Kamer over het eind februari verschenen OCTAS-rapport is verplaatst naar 14 mei (13.00 uur - 17.00 uur). Dit vanwege een samenloop op...
UWV verwacht toename werkgeversbezwaren door ‘Praktisch beoordelen’
UWV verwacht als gevolg van ‘Praktisch beoordelen’ vooral een toename van werkgeversbezwaren. Aldus minister Van Gennip in antwoord op vragen vanuit...
NN: "Advies Octas biedt opties voor oplossen hardheden WIA"
Nationale-Nederlanden is positief dat het rapport van OCTAS aandacht heeft voor de noodzaak van preventie en draagt graag hiervoor mogelijke praktische oplossingsrichtingen...
Kabinet: OCTAS-varianten vragen om nadere uitwerking
Er is bij de OCTAS-varianten "bijna altijd sprake van dilemma’s of compromissen. Bovendien zijn de dilemma’s en compromissen nog niet in omvang (financieel...
Wet Meer zekerheid flexwerkers naar Raad van State
Minister Van Gennip stuurt het wetsvoorstel Meer zekerheid flexwerkers naar de Raad van State voor advies. Het wetsvoorstel bevat verschillende maatregelen om flexibele...
"Afzien van extra verhoging wettelijk minimumloon per 1 juli"
Zet een streep door de voorgenomen extra verhoging van het wettelijk minimumloon per 1 juli aanstaande. Die oproep doen VNO-NCW en MKB-Nederland in een brief aan...
In deze OCTAS-variant ligt de nadruk op één gelijke regeling voor alle werkenden: werknemers en zelfstandigen. OCTAS: “Eén stelsel voor...
De tweede variant die OCTAS in haar rapport presenteert, is: Werk staat voorop. De commissie: “In deze variant draaien we de huidige werkwijze om: eerst reintegratie...
De eerste variant die OCTAS in haar rapport presenteert, is: Huidig stelsel beter. In deze variant ligt de nadruk op het vereenvoudigen van het huidige stelsel en...