Adviseur onvoldoende bewust van sturend effect noemen maximale hypotheekbedrag

Wopke Hoekstra 1 2017 foto Financiën

Onderzoek toont aan dat het noemen van het maximale hypotheekbedrag als anker kan werken en consumenten zo stuurt naar hogere hypotheken. In een reactie zegt minister Hoekstra: "Mogelijk kunnen hypotheekadviseurs hun adviesrol nog beter invullen wanneer zij kennis hebben over het ankereffect en hoe zij een positieve bijdrage kunnen leveren aan de beslissing over een passende hypotheek."

CentERdata, Nibud en de Universiteit van Amsterdam hebben onderzoek gedaan naar de mogelijk sturende werking van het informeren van consumenten over het maximale hypotheekbedrag dat zij op grond van de leennormen in de Tijdelijke regeling hypothecair krediet kunnen lenen en hoe een dergelijk ankereffect kan worden tegengegaan. Het ankereffect blijkt robuust en werkt door in alle onderzochte fasen van het hypotheekkeuzeproces; bij het invullen van een prijsrange bij het zoeken naar woningen, het selecteren van duurdere woningen om te bezichtigen, en het vaker in de wind slaan van een negatief advies van een financieel adviseur. Meerdere interventies leken in een eerste set van experimenten kansrijk om het ankereffect tegen te gaan. Bijvoorbeeld het geven van een hypotheekbedrag dat meer passend is in de specifieke situatie van de klant, of het geven van uitleg waarom het maximale hypotheekbedrag in de toekomst mogelijk voor die klant te hoog kan zijn. 

Echter, de effectiviteit hiervan bleek beperkt te zijn in vervolgexperimenten met deelnemers die verwachten binnen enkele jaren daadwerkelijk een huis te zullen kopen en die keuzes maakten onder meer realistische omstandigheden. Het enige dat – uitsluitend bij mensen met een lager inkomen – nog wel consistent het ankereffect verkleinde was het advies van een expert. Wanneer een hypotheekadviseur richting de klant aangaf wat een passend hypotheekbedrag zou zijn gelet op de situatie van die klant, leek dit het ankereffect nog het meest effectief tegen te gaan. Uit de interviews bleek dat hypotheekadviseurs zich echter niet helemaal bewust zijn van het ankereffect en de sturende rol die zij hebben.

De minister: "Partijen die dit raakt, zoals de hypotheekadviseurs en kredietverstrekkers, kunnen hiermee verder mee aan de slag gaan. Deze partijen nodig ik uit om verder te verkennen in hoeverre de kennis over het ankereffect een meer prominente rol kan krijgen in het adviesproces en of nadere (real-life) experimenten wenselijk zijn."

Voortgang Actieplan Consumentenkeuzes

Het onderzoek vond plaats in het kader van het Actieplan Consumentenkeuzes. Hoekstra meldt de Tweede Kamer tevreden te zijn over de voortgang tot nu van het actieplan.

De minister: "In het actieplan werken de financiële sector, consumentenorganisaties en kennisinstituten samen om vernieuwende manieren te ontwikkelen om consumentenkeuzes te faciliteren en delen zij kennis op dit vlak. Ik ben zeer verheugd dat ondanks de gevolgen van de coronacrisis, het overgrote deel van de deelnemende partijen de uitwerking van hun initiatieven heeft kunnen voortzetten."

Inmiddels zijn zo’n veertig partijen betrokken bij het Actieplan Consumentenkeuzes; een verdubbeling ten opzichte van de start een jaar geleden.

 

 

Reactie toevoegen

 

Reacties

Andre van Eck - van Bruggen Adviesgroep 11 februari 2021

Ik heb het rapport op hoofdlijnen doorgelezen. Het valt mij wel op dat men stellig iets beweert terwijl er maar 9 hypotheekadviseurs bevraagd zijn door de opstellers van het rapport. Zij zijn dus kennelijk representatief voor duizenden hypotheekadviseurs. Dat vind ik nogal bijzonder.

Meer over
Consumenten kunnen vanaf 4 september duizenden euro’s minder lenen

Consumenten kunnen vanaf 4 september duizenden euro’s minder lenen

Consumenten kunnen vanaf 4 september flink minder lenen, blijkt uit berekeningen van de financiële vergelijkingssite Geld.nl. “Die dag gaan de nieuwe...

Verbond: leennormen en beschikbaarheid energieprestatiegarantie niet koppelen

Verbond: leennormen en beschikbaarheid energieprestatiegarantie niet koppelen

“Voor ons staat niet vast dat het verstandig is om bij de huidige stand van zaken de leennormen mede te laten afhangen van de beschikbaarheid van een energieprestatiegarantie.”...

Adfiz: "Koppel vrijstelling aan verbetering van het energielabel"

Adfiz: "Koppel vrijstelling aan verbetering van het energielabel"

“Mensen met lagere inkomens zijn hierdoor gedwongen zich te richten op de huizenmarkt van huizen met een ongunstig energielabel.” Dat stelt Adfiz in...

Lindenhaeghe: voorstel verwerken Wtp en bedrag ineens in leennormen

Lindenhaeghe: voorstel verwerken Wtp en bedrag ineens in leennormen

Lindenhaeghe doet voorstellen hoe Wet toekomst pensioenen en pensioenbedrag ineens te integreren zijn in de leennormen. Dit in haar reactie op de nog lopende internetconsultatie...

Extra financieringsruimte bij hoger energielabel kan oplopen tot 50 mille

Extra financieringsruimte bij hoger energielabel kan oplopen tot 50 mille

De Wijzigingsregeling hypothecair krediet 2024, sinds maandag in internetconsultatie, laat zoals verwacht het energielabel zwaarder meewegen bij het bepalen van...

Energie-onzuinige woning uitgangspunt bij bepalen leenruimte

Energie-onzuinige woning uitgangspunt bij bepalen leenruimte

Het voornemen is nog steeds om bij de leennormen voor de hypotheek vanaf 1 januari 2024 rekening te houden met het energielabel van de woning. Dat schrijft...

"Maak hypotheeknormen anti-cyclisch"

"Maak hypotheeknormen anti-cyclisch"

Tijdens een DNB-bijeenkomst met huurders, starters en anderen kwamen volgens de toezichthouder originele hypotheek-ideeën bovendrijven. DNB: “Zo blijkt...

Geen zorgen over AFM-onderzoek naar hypotheekadvies

Geen zorgen over AFM-onderzoek naar hypotheekadvies

Brancheverenigingen maken zich geen zorgen over het door de AFM aangekondigde onderzoek naar de werkpraktijk van hypotheekadviseurs. De NVHP, Adfiz en OvFD laten...

Huidige leennorm gaat niet veranderen

Huidige leennorm gaat niet veranderen

(Hergen Dutrieux, Viisi, in VVP 06-2022) Het is een mooi idee om vanaf 2024 de leennormen voor hypotheken te differentiëren. Maar als minister De Jonge niet...

Adviseur mag leennormen niet blind volgen

Adviseur mag leennormen niet blind volgen

Adviseurs hebben, aldus Bureau DFO, een zelfstandige verplichting om te komen tot een advies of een bepaalde financiering voor hun cliënt verantwoord is. Bureau...