"Consumptief krediet hoort niet binnen de hypotheek thuis"
(door Klaas-Jan Dantuma, directeur NVF) De leennormen bij hypotheken moeten strenger, zo oordeelt de AFM onlangs. Het lijkt mij prima dat hier opmerkingen over gemaakt worden door de toezichthouder. Leennormen zouden strikter opgevolgd moeten worden, en er zou duidelijker en concreter invulling aan deze normen moeten worden gegeven. Daar kan niemand tegen zijn lijkt mij. De branche lijkt hierop te reageren door minder maatwerk te gaan toepassen maar is dat wel de kern van de boodschap? Volgens mij is en blijft maatwerk een goed instrument, mits op de bedoelde wijze gebruikt voor de juiste doelgroep én voldoende onderbouwd.
In essentie is een hypotheek een lening om een woning mee te kopen. Maatwerk helpt mensen die een (eerste) eigen woning willen kopen, maar die dit met de huidige normen net niet kunnen. Voor deze groep is het dan tot op zekere hoogte mogelijk om dit alsnog verantwoord te kunnen realiseren. Daar is maatwerk ook voor bedoeld. Maar het is niet bedoeld om consumptieve uitgaven te financieren of om consumptief gebruikte financieringen af te lossen uit de hypotheek. En dat is wat in de praktijk wel vaak gebeurt. Sterker nog, als we teruggaan naar de basis dan is een hypotheek in zijn algemeenheid daar niet voor bedoeld. Als we dit laatste nu eens in gedachte blijven houden dan kan er volgens mij geen probleem zijn.
Toch zien wij dat er de afgelopen jaren op dit vlak een ongewenste vervaging is opgetreden tussen hypothecair en consumptief krediet. Door het opnemen van consumptief gebruikte leningen in de hypotheek wordt de looptijd in de meeste gevallen uitgesmeerd naar 30 jaar, uitzonderingen daargelaten. Want alleen dan ontstaat een zo laag mogelijke maandlast en juist dat lijkt budgettair interessant. Over deze looptijd wordt daarentegen wel veel meer rente betaald. Het aangeschafte product heeft geen levensduur van 30 jaar en dus zal binnen de looptijd opnieuw en extra worden geleend. Hierdoor wordt krediet op krediet gestapeld. Dit blijft redelijk onder de radar omdat het in de hypotheek verdwijnt en niet in een reguliere lening. Het terugbrengen van schulden stond hoog op de agenda van de toezichthouder, maar op deze wijze wordt dit alleen oppervlakkig gerealiseerd. Maar dezelfde schulden zijn onzichtbaar in de hypotheek ondergebracht. Nu met een aanzienlijk langere looptijd en daarmee vormen zij op termijn een aanmerkelijk groter risico.
Want wat gaat er gebeuren wanneer woningen weer in waarde gaan dalen? Mensen die overwaarde hadden, maar deze geheel hebben 'opgenomen' en op basis hiervan een maximale hypotheek afsloten hebben een grote kans om met hun woning onder water te komen. Geschat wordt dat – bij een daling van de woningprijzen met 30 procent , maar liefst 33 procent van de huizen onder water komt te staan! Het verschil met de vorige restschuldencrisis is dat niemand kan zeggen niet te weten waardoor dit is ontstaan. Er zijn voldoende signalen gegeven….
Natuurlijk zien wij als branche liever dat voor consumptieve doeleinden ook consumptieve kredieten worden afgesloten. Hiermee kan veel beter op de individuele situatie worden ingespeeld en zo worden de verschillende financieringsvormen ook zuiver gehouden, zowel qua looptijd als fiscaal. Het klinkt allemaal logisch maar de praktijk wijst anders uit.
Het is niet nieuw maar ik zou ervoor willen pleiten dat een hypotheek alleen nog gebruikt kan en mag worden voor aanschaf of verbouwing/verbetering aan de eigen woning. Consumptief (gebruikt) krediet hoort niet binnen de hypotheek thuis.
Zorg ervoor dat een hypotheek enkel gebruikt kan worden waarvoor hij bedoeld is; financiering van de eigen woning of verbouwing hiervan. Het zou zoveel duidelijker maken voor consument, branche en wetgever. Een verbod op consumptieve financiering of op het inlossen van consumptief gebruikte financieringen uit de hypotheek moet er gewoon snel kunnen komen, dat kan geen ingewikkelde ingreep zijn.
Reactie toevoegen
Reacties
Oscar - Kapitala 12 augustus 2022
Stelt u zich eens voor: Een wereld waarin volwassen mensen de vrijheid hebben om op vrijwillige basis een overeenkomst aan te gaan met een financiële instelling. Beide partijen maken een weloverwogen beslissing om met elkaar in zee te gaan. Maar dan slaat het noodlot toe. Eén van de (vooraf bekende) risico's wordt werkelijkheid, de prijs van het onderpand daalt 30%. Ik walg van de gedachte, wat dachten de betrokkenen wel niet? Dat zij zelf capabel genoeg zijn om hun financiële huishouden vorm te geven? Dat zij zelf in staat zijn om een bedrijf te runnen? Belachelijk! Gelukkig hebben wij Klaas-Jan Dantuma om voor ons te bepalen wat acceptabel is en wat niet. Fijn dat deze benodigde beperking in de vrijheid van het individu er snel kan komen. Ik kan me immers niet voorstellen dat het een ingewikkelde ingreep zal zijn.
Meer over
DNB: "Leennormen niet verder oprekken voor verduurzaming"
DNB heeft onder 4,3 miljoen huiseigenaren onderzocht of ze de verduurzaming van hun huis kunnen betalen. Hieruit blijkt dat vier op de vijf huiseigenaren de verduurzaming...
Actieve provisietransparantie niet genoemd in introductiedossier Kaag
Het introductiedossier voor de nieuwe minister van Financiën, Sigrid Kaag, vermeldt nergens actieve provisietransparantie. Dit terwijl andere belangrijke thema’s...
AFM waarschuwt: “Met maatwerk worden de grenzen van verantwoord lenen opgezocht”
Zdenka van Schaik, Manager Lenen en Sparen bij AFM, waarschuwt op www.kop-munt.nl dat open leennormen niet té ruim geïnterpreteerd moeten worden....
Omgang met klanten bij betalingsproblemen consumptief krediet kan beter
Klanten met een betalingsprobleem bij een consumptief krediet kunnen door aanbieders beter geholpen worden. Dat blijkt uit onderzoek van de AFM onder negen...
Geschillenregeling BKR naar Kifid
(Permanent Actueel door Lindenhaeghe in Ken ja vak! VVP 5-2021) De Geschillenregeling BKR is 1 oktober over gegaan naar Kifid. Aanleiding hiervoor is het feit dat...
Leennormen hypotheken ongewijzigd in 2022
Het kabinet zal voor de leennormen van 2022 geen wijzigingen in de leennormensystematiek doorvoeren. Ook komt er geen nieuwe verlaging van de wegingsfactor voor...
Nibud: "Altijd kijken of hypotheek past bij persoonlijke situatie"
Het Nibud adviseert altijd om te kijken of de hypotheek past bij de persoonlijke situatie. Dit naar aanleiding van AFM-onderzoek vorige week ('Zorgen over leengedrag...
Akkoord compensatieregeling om te hoge rentes ABN Amro
De Consumentenbond en ABN Amro zijn het eens geworden over een compensatieregeling voor klanten van de bank die in het verleden te veel rente betaalden over hun...
“Compensatieregeling woekerrentes Rabobank voorbeeld voor andere banken”
De Consumentenbond is blij met het besluit van Rabobank om klanten met consumptieve kredieten te compenseren voor te veel betaalde rente. De Consumentenbond...
Herziening beslag- en executierecht
De Wet Herziening van beslag- en executierecht is sinds 1 oktober 2020 gefaseerd in werking getreden. De wet heeft ten doel om te voorkomen dat mensen met schulden...