Frijns: "omslagstelsel past beter bij pensioen"

Familie pensioen 2

Terwijl het pensioen van 7 miljoen mensen volgend jaar mogelijk wordt gekort, sleept het debat over échte hervormingen zich voort. Jean Frijns, voormalig ABP-directeur en lid van verschillende pensioencommissies, doet in het FD een stevige duit in de zak. "We moeten pensioen meer via een omslagstelsel gaan regelen en minder gaan sparen."

"Kapitaaldekking is ons boven het hoofd gegroeid", constateert Frijns in het FD. "We hadden niet voorzien dat deelnemers zo zouden worden blootgesteld aan de schokken op de markt en het pensioenstelsel biedt niet meer de zekerheid die we dachten dat het zou geven." Frijns wijst hij erop dat met de huidige lage rente een omslagstelsel, zoals de AOW, aantrekkelijker is dan pensioensparen, zoals we in Nederland massaal doen. Zelfs met de vergrijzing. Het pleidooi van Frijns is opmerkelijk omdat Nederland sinds de jaren vijftig heeft ingezet op kapitaaldekking, anders dan landen als België, Duitsland en Frankrijk die het pensioen via een omslagstelsel hebben geregeld. Frijns vindt dat we in Nederland ons kapitaalstelsel te lang hebben verheerlijkt. "We dachten altijd dat kapitaal meer zekerheid bood dan omslag, dat steunt op politieke beloftes, én meer opleverde. Maar dat is niet meer zo. Dan moet je niet bang zijn de verhouding kapitaal en omslag een beetje aan te passen."

Op de vraag of zo'n aanpassing niet erg laat komt, zegt Frijns: "Ik pleit er niet voor om kapitaaldekking helemaal af te schaffen. Maar je kunt nu wel naar een andere mix gaan. Ik ben er altijd voorstander voor om op zoveel mogelijk paarden tegelijk te wedden. Het verbaast me dat er sinds de jaren vijftig geen discussie meer is gevoerd over de verhouding tussen omslag en kapitaal."

 

Het raam uit

Op dit moment broeden het kabinet en de SER op een nieuw model voor een toekomstbestendig pensioenstelsel. Vijf jaar geleden waren er ook vergaande plannen om het stelsel te hervormen. De plannen liepen echter spaak op de problemen bij het 'invaren' van bestaande pensioenaanspraken. Frijns is nu voorstander van een rigoureuze oplossing. "Het huidige stelsel heeft zijn bestaansrecht verloren en kan het raam uit. De vorige poging om ervan af te komen is mislukt vanwege de overgangsproblematiek. Ik hoop dat het nu wel lukt, maar zo niet: pensioenfondsen sluiten en voor de nieuwe opbouw iedereen over naar een individueel pensioencontract. Dat is simpel en snel."

 

Geen verzekering

De meest vergaande vorm is om naar individuele contracten te gaan, maar er is volgens Frijns ook een tussenvariant mogelijk waarbij het pensioenkapitaal wordt toebedeeld aan generaties. Ook de SER zit op dit spoor. Deze maand komt het adviesorgaan met een rapport over de mogelijke uitwerking van een systeem met individuele potjes en collectieve risicodeling. Frijns: "De SER is aan het kijken hoe we weer naar een spaarmodel kunnen. Dat lijkt me heel verstandig. Het probleem met het huidige stelsel is dat pensioen wordt behandeld als een verzekering, waar geld zogenaamd risicovrij moet worden belegd in obligaties. Laat dat nu net de categorie zijn die op dit moment het meest volatiel is. Door het keurslijf dat we onszelf hebben opgelegd is de gevoeligheid voor de rente nu heel sterk. Pensioen is echter geen verzekering, maar een spaarproduct. Er zijn geen garanties. Er is geen werkgever meer die bij betaalt als er niet voldoende blijkt te zijn."

Reactie toevoegen

 
Nederland nog altijd bij beste pensioenstelsels

Nederland nog altijd bij beste pensioenstelsels

Nederland behoort opnieuw tot de landen met de beste pensioenen ter wereld, blijkt uit het veertiende wereldwijde onderzoek van adviesbureau Mercer en het CFA Institute....

Nederlandse pensioenstelsel voor derde jaar op rij beste ter wereld

Nederlandse pensioenstelsel voor derde jaar op rij beste ter wereld

Voor het derde jaar op rij wordt het Nederlandse pensioenstelsel beoordeeld als beste ter wereld. Dat blijkt uit de Global Pension Index 2020 die Mercer en CFA Institute...

"Pijn van duurder pensioen evenwichtig verdelen"

"Pijn van duurder pensioen evenwichtig verdelen"

“Zoals Klaas Knot van DNB terecht heeft opgemerkt deze week, kan een nieuw stelsel de gevolgen van de lage rente niet ineens wegnemen. We zullen rekening moeten...

Hoge kostprijs pensioen blijft

Hoge kostprijs pensioen blijft

“De hervorming van het pensioenstelsel – hoe noodzakelijk deze ook is – is géén oplossing voor de hoge kostprijs van pensioen. Ook...

Rekenrente toch losgelaten?

Rekenrente toch losgelaten?

Rumoer op de Social Media, nadat De Telegraaf woensdagochtend berichtte dat minister Koolmees bereid zou zijn de rekenrente los te laten in het kader van de onderhandelingen...

Koolmees:  verplicht gestelde pensioenstelsel nog steeds lonend

Koolmees: verplicht gestelde pensioenstelsel nog steeds lonend

Meedoen aan het verplichte pensioenstelsel loont nog steeds. Aldus minister Koolmees in antwoord op een vraag van Kamerlid Van Brenk (50PLUS). De minister: "Bij...

Nederland heeft nog altijd beste pensioenstelsel

Nederland heeft nog altijd beste pensioenstelsel

Het Nederlandse pensioenstelsel staat dit jaar weer op nummer 1, ondanks de dreigende pensioenkortingen. Dat blijkt uit Global Pension Index 2019 die elk jaar door...

Brandbrief: "Pensioen niet blijven ophangen aan risicovrije rente"

Brandbrief: "Pensioen niet blijven ophangen aan risicovrije rente"

Juist de pogingen om ons pensioenstelsel steeds zekerder te maken hebben derhalve geleid tot een buitengewoon onzeker pensioen. Dat stellen 43 wetenschappers,...

VCP komt met "afgewogen pensioencontract"

VCP komt met "afgewogen pensioencontract"

Een helder pensioencontract waarbij alle deelnemers weten waar ze aan toe zijn. Dat is volgens eigen zeggen de kern van het pensioenvoorstel dat is opgesteld door...

"Hervorming pensioenstelsel wel degelijk nodig"

"Hervorming pensioenstelsel wel degelijk nodig"

Minister Koolmees laat in zijn beantwoording van Kamervragen weinig heel van het eind januari verschenen artikel ‘De hervorming van een goed pensioenstelsel’...