Een ezel stoot zich in het gemeen…
Al sinds 1993 doet moneyview onderzoek naar financiële (retail)producten en probeert ze die producten vergelijkbaar en transparant te maken. In die 23 jaar zijn er wat dit betreft grote stappen voorwaarts gemaakt. Sinds een jaar richten we ons vizier ook op de pensioenfondsen, onder de noemer van The Pension Rating Agency (TPRA). Het is alsof je twintig jaar terug in de tijd gaat, waarbij de parallellen verbluffend zijn. Daarvan hier een voorbeeld.
Zoals bekend verkeren veel pensioenfondsen in financieel zwaar weer. Door historisch lage rentestanden moeten de pensioenfondsen nu meer geld aanhouden om hun verplichtingen te kunnen dekken en is de dekkingsgraad van de meeste fondsen de afgelopen jaren flink onderuit gegaan. De definitie van de dekkingsgraad is nu echter gewijzigd en vanaf dit jaar worden opeens potjes meegenomen in de dekkingsgraad die hier niet thuishoren. Vooral met de voorziening voor risico deelnemers – de zogenoemde (beschikbare) premieregeling – wordt een oneerlijke truc uitgevoerd door deze in de dekkingsgraad op te nemen.
De premieregeling bij pensioenfondsen werkt doorgaans namelijk zo: een deelnemer kan (meer) pensioen bijsparen via een aparte optie voor deelnemers die met extra spaarcentjes wel wat meer risico willen lopen in de hoop op een hoger rendement. Het pensioenfonds fungeert hier als een beleggingsfonds. De deelnemer koopt geen vaste pensioenaanspraken in, maar hoopt dat het fonds dit geld goed belegt opdat het ingelegde vermogen meer waard wordt. In deze regeling geeft het fonds geen garanties. Het overige vermogen van het fonds wordt niet aangewend om dit extra pensioen op peil te houden, mochten de beleggingen verlies lijden. Daar staat tegenover dat het bijgespaarde vermogen ook niet wordt aangewend om in financieel noodweer de verplichte voorzieningen uit de uitkeringsregeling voor risico fonds te financieren, die vaak het leeuwendeel uitmaken van de voorzieningen die fondsen op hun balans hebben staan. Tenminste, zo werkte het altijd.
Nu worden ineens schijnbaar de schotten tussen deze potjes weggenomen. Dat kan twee dingen betekenen. Ofwel de dekking van de pensioenverplichtingen wordt kunstmatig en verkeerd gepresenteerd óf het vermogen in de premieregeling kan vanaf nu – tegen alle bestaande afspraken in – toch wél worden aangewend om de pensioenen uit de uitkeringsregeling te financieren.
Dit laatste is nauwelijks voorstelbaar. Het zou immers betekenen dat de bijspaarders wél de lasten krijgen van de collectiviteit, terwijl zij er nooit de lusten van kregen. Een dergelijke vorm van oplichting wordt vast niet gepikt door de bijspaarders. Deelnemers aan de premieregeling kunnen wellicht overgehaald worden om hun bijspaarpotje beschikbaar te stellen als hun pensioenaanspraken in de uitkeringsregeling (die zij vrijwel altijd ook hebben) daardoor niet gekort hoeven te worden. Maar de effectiviteit van een dergelijke noodgreep is zeer twijfelachtig. Bovendien wordt van deze deelnemers dan meer gevraagd (namelijk: dubbel risico) dan van alle anderen, ten bate van de gehele collectiviteit. Dat is op zijn minst een hele ‘bijzondere’ vorm van solidariteit…
Wat blijft er dan over? Dat dit een oneigenlijke rekenkundige manier is om de dekkingsgraad van fondsen dichter bij de 100 te brengen. Voor noodlijdende fondsen betekent dit dat onvermijdelijke kortingen misschien nog iets langer kunnen worden uitgesteld, met risico op meer financiële averij voor het fonds. En voor vele andere fondsen waarbij de dekkingsgraad nog steeds (ruim) boven de 100 ligt, betekent het dat de kans op indexeren de komende jaren onterecht weer iets kleiner is geworden.
We kennen intussen allemaal de verhalen over verzekeraars die hun beloftes niet na zijn gekomen, wat tot een enorme vertrouwensbreuk heeft geleid. Het zou een kleine ramp zijn als onze pensioenfondsen hetzelfde onzalige pad inslaan. Fondsbestuurders maar vooral de politiek staan derhalve voor de schone taak zich niet twee maal aan dezelfde steen te stoten.
‘Fondsen gedwongen om op een oneigenlijke manier de dekkingsgraad dichter bij de 100 te brengen’
Reactie toevoegen
Editie
Meer over
(Vanja Bentum, MoneyView, in VVP 6-2023) De markt van verzekeringen is continu in beweging. Soms worden punten van discussie platgeslagen door het Verbond van...
Grote premieverschillen voor jonge bromfietsbestuurders
"Hoewel dit niet direct leeftijdsdiscriminatie te noemen is, weren verzekeraars in de praktijk jongeren door zeer hoge premies te vragen." Aldus MoneyView bij de...
Verzekeringen winnen opnieuw DIL-strijd
Uit DIL-onderzoek van MoneyView blijkt dat in polissen de stijgende marktrentes sneller worden doorberekend dan in de bancaire tegenhangers. Het bureau: “De...
MoneyView in VVP 5-2023: nieuwe pijnlijke dossiers
In de nieuwe VVP (5-2023) staat Martin Koot van MoneyView stil bij de weer opgelaaide woekerpolisaffaire en nieuwe pijnlijke dossiers. Koot merkt op dat financieel...
Let op: deze column is moeilijk leesbaar
(Martin Koot, MoneyView, in VVP 5-2023) En ineens zijn ze weer in het nieuws: woekerpolissen! Eind september deed het Gerechtshof Den Haag uitspraak in het hoger...
Pensioen en de onwil om het te willen begrijpen
(Dion van der Mooren van MoneyView in VVP 4, 2023) Het heeft even geduurd, maar de nieuwe pensioenwet (Wtp) is eindelijk aangenomen. Een van de gevolgen van deze...
MoneyView: hypotheken meer geschikt voor verduurzaming
Steeds meer geldverstrekkers passen hun producten aan om verduurzaming te vergemakkelijken en te stimuleren, zo blijkt uit het Special Item Hypotheken van MoneyView. Het...
Wij zijn nog lang niet overbodig
(Pepijn van Kleef van MoneyView in VVP 4) Al dertig jaar is MoneyView in de financiële sector de noodzakelijke luis in de pels. MoneyView werd opgericht om...
(Peter Post, MoneyView, in VVP 3, 2023) Actieve provisietransparantie moet van de afdeling advies van de Raad van State terug naar de tekentafel van het kabinet....
MoneyView: grote verschillen in dekking scheidingsmediation
Scheidingsmediation is bij driekwart van de rechtsbijstandverzekeringen standaard of optioneel meeverzekerd. Of en wanneer je daar gebruik van mag maken, verschilt...