Mag ik kiezen?
(Maya Spetter, advocaat en mediator, in Ken je vak! VVP 5-2021) Al dan niet recht op vrije advocaatkeuze blijft de gemoederen bezighouden. Op 16 april 2021 deed de Geschillencommissie van Kifid uitspraak (2021-0300) in een zaak waarbij een atlete bij DAS een beroep deed op haar recht op vrije advocaatkeuze. Volgens DAS was er sprake van een buitengerechtelijke procedure, waarin het recht op vrije advocaatkeuze niet zou gelden. De consument diende met succes een klacht in bij Kifid, maar DAS ging in beroep. Wat betekent dit in de dagelijkse praktijk?
Uit de uitspraak blijkt dat een verzekerde ook in een buitengerechtelijke procedure het recht heeft op vrije advocaatkeuze. Wat was het geval? Een consument is als atlete geïnterviewd voor het tijdschrift van de Nederlandse Triatlonbond. Het gepubliceerde artikel stond vol met onwaarheden en foute citaten; met als gevolg reputatieschade en derving van inkomsten voor de atlete. Zij doet een beroep op haar rechtsbijstandverzekering bij DAS. Met verwijzing naar het recht op vrije advocaatkeuze schakelt de consument een sportrechtspecialist in voor rectificatie en een schadevergoeding. Het komt echter niet tot een rechtszitting. De verzekeraar wijst de claim af omdat er geen gerechtelijke procedure zou zijn gevoerd. Er zijn buitengerechtelijke werkzaamheden verricht en daarvoor bestaat geen recht op vrije advocaatkeuze volgens de verzekeraar. De consument legt zich hier niet bij neer en beklaagt zich bij Kifid.
De Geschillencommissie Kifid gaat niet in mee in de redenering van DAS en ziet in de uitspraak van het Europese Hof van Justitie van 14 mei 2020 voldoende aanknopingspunten om onder ‘gerechtelijke procedure’ ook te verstaan een buitengerechtelijke procedure. Volgens Kifid biedt de uitleg van het Europese Hof voldoende aanknopingspunten om deze uitleg ook toe te passen op de Nederlandse markt. Het begrip ‘gerechtelijke procedure’ kan volgens Kifid niet worden beperkt door een onderscheid te maken tussen een voorbereidende fase en de besluitfase. Elke fase die kán leiden tot een procedure bij de rechter, dus ook een buitengerechtelijke fase zoals bemiddeling of mediation, valt onder het begrip gerechtelijke procedure.
De Geschillencommissie oordeelt dat de verzekeraar de kosten gemaakt voor de sportrechtspecialist tot het kostenmaximum van 5.000 euro aan de consument dient te vergoeden.
Wat betekent dit?
Het oordeel van de Geschillencommissie betekent dat ook in het voortraject van de buitengerechtelijke onderhandelingen recht bestaat om een eigen advocaat te kiezen. Consumenten hoeven zich dan niet bij te laten staan door de behandelaar van hun eigen rechtsbijstandverzekeraar. Wel is het mogelijk dat die verzekeraar in de polis een bepaald budget beschikbaar stelt voor het geval men een eigen advocaat kiest.
Voor letselschadezaken heeft dit vooral betekenis op het moment dat de aansprakelijkheid nog niet is erkend. Er worden dan onderhandelingen gevoerd die tot een procedure kunnen leiden en in die fase kan men een eigen advocaat kiezen. DAS heeft beroep ingesteld tegen de uitspraak. Dat betekent dat rechtsbijstandsverzekeraars de beslissing van Kifid nog naast zich neerleggen. Toch is het verstandig advies in te winnen indien men zich wil laten bijstaan door een advocaat van zijn keuze om de mogelijkheden te bespreken. De uitspraak is opgeschort totdat er in dit beroep uitspraak is gedaan.
(Noot redactie: De Commissie van Beroep van Kifid heeft inmiddels gesteld dat DAS - in dit specifieke geval - terecht de kosten voor een externe advocaat niet heeft vergoed. Uitspraak CvB 2021-0042.)
Maya Spetter: ‘Uitspraak opgeschort.’
Maya Spetter
Sinds 1990 is Maya Spetter advocaat en na een aantal jaren heeft zij zich gespecialiseerd in letselschade en aansprakelijkheidsrecht. Na jarenlang bij grote kantoren te hebben gewerkt, is zij elf jaar geleden haar eigen kantoor in Amersfoort begonnen.
Zij is één van de weinige advocaten in Nederland die gespecialiseerd is in de juridische afwikkeling van vliegtuigongevallen. Zo maakte zij deel uit van het kernteam van advocaten dat de slachtoffers van de ramp met Turkish Airlines bijstond en maakt zij deel uit van het Rechtsbijstandsteam MH17. Zij trad op in de schadeafwikkeling met Malaysia Airlines en staat nu een grote groep nabestaanden bij in de strafzaak tegen vier verdachten en in een procedure bij het Europese Hof voor de Rechten van de Mens.
Zij treedt alleen voor slachtoffers van ongevallen op en is lid van de specialisatieverenigingen van letselschade advocaten LSA, ASP en Peopil.
‘Ook in het voortraject van buitengerechtelijke onderhandelingen bestaat het recht om een eigen advocaat te kiezen’
Reactie toevoegen
Meer over
Het Verbond van Verzekeraars is van mening dat de recente uitspraak van het Europese Hof van Justitie over de vrije keuze rechtshulpverlener niet van toepassing...
De vrije advocaatkeuze van de verzekerde, aldus Kifid in uitspraak GC 2020-452, kan niet worden beperkt tot situaties waarin de verzekeraar besluit dat een externe...
Vrije advocaatkeuze alleen bij gerechtelijke procedure
Zolang naar het oordeel van de rechtsbijstandverzekeraar geen gerechtelijke procedure gevoerd hoeft te worden, hoeft hij de zaak niet uit te besteden aan een externe...
Verbond: toegang tot het recht in gevaar
Het Verbond van Verzekeraars betreurt dat rechtsbijstandverzekeraars als gevolg van de uitspraak van het EU-hof mogelijk meer zaken moeten uitbesteden aan externe...
Arag: keuze bij limiet vrije advocaatkeuze
De Arag-klanten waarvan de polissen vanaf 1 juli prolongeren, kunnen voortaan kiezen tot welke limiet zij zich voor de vrije advocaatkeuze willen verzekeren. Arag...