Lage rente uitdaging financiële sector

Jan Sijbrand

De lage rente vormt een belangrijke uitdaging voor de gehele financiële sector. Zowel voor banken als verzekeraars heeft de lage rente nu en op de langere termijn ingrijpende consequenties voor het bedrijfsmodel, terwijl in de pensioensector de lage rente de noodzaak vergroot om te komen tot een nieuw pensioencontract.

Tegelijkertijd onderstrepen de recente internationale publicaties over mogelijke integriteitsschendingen bij de activiteiten van onder meer banken en trustkantoren, de zogenoemde ‘Panama papers’, opnieuw de noodzaak van verdere stappen in de verbetering van de integriteit van de financiële sector.

Dit stelden de DNB-directeuren Toezicht Jan Sijbrand (foto) en Frank Elderson vandaag bij een persbijeenkomst ter gelegenheid van de nieuwe jaarlijkse DNB-publicatie, de ‘Staat van het Toezicht’. Daarin schetst DNB de stand van zaken in de financiële sector vanuit het oogpunt van de toezichthouder, en legt zij terugblikkend verantwoording af over de inspanningen die zij heeft verricht in het toezicht op de financiële sector en het resultaat daarvan. De ‘Staat van het Toezicht’ vormt samen met de in november vorig jaar gepubliceerde ‘Toezicht Vooruitblik 2016’ de nieuwe jaarlijkse verantwoordingscyclus van de prudentieel toezichthouder op de financiële sector in Nederland.

Voor wat de banken betreft zal de lage rente op termijn een belangrijke drukkende factor kunnen worden voor de rentemarge, de belangrijkste inkomstenbron van banken. Om de daling van de rentemarge het hoofd te bieden, kunnen banken proberen de financieringskosten te verlagen, maar vooralsnog lijkt het niet waarschijnlijk dat banken bijvoorbeeld negatieve rentes zullen rekenen aan sparende consumenten. Het op peil houden van de rentemarge hangt verder samen met onzekere factoren zoals de mate van concurrentie, de vraag naar nieuwe leningen en de keuze voor behoud van marktaandeel versus winstgevendheid, factoren waarmee de banken rekening dienen te houden bij de beoordeling van hun bedrijfsmodel.

 

Verzekeraars
Verzekeraars staan al langere tijd onder druk van de lage rente, onder meer omdat de eerdere toezeggingen in vooral de levenssector bij een lagere rente tot een steeds hogere waarde van de toekomstige verplichtingen leiden en daarmee de solvabiliteitsratio’s aanhoudend onder druk zetten. De invoering begin dit jaar van het nieuwe toezichtkader Solvency II zorgt voor een betere weerspiegeling van de ontwikkelingen op de financiële markten in de cijfers van de verzekeraars. Maar door de aanhoudend lage rente op de financiële markten is de in Solvency II gebruikte rente waarmee verplichtingen worden verdisconteerd niet langer realistisch. Dat komt in belangrijke mate door de zogenoemde Ultimate Forward Rate (UFR), die momenteel onvoldoende rekening houdt met marktomstandigheden als een lage rente.

 

Op het gebied van de integriteitsrisico’s zijn financiële instellingen in 2015 door de toezichthouder aangesproken op hun verantwoordelijkheden. Vervolgonderzoek laat zien dat inmiddels het merendeel over een analyse van deze risico’s beschikt die in opzet voldoende is. Dat betekent echter ook dat nog altijd niet alle instellingen in staat zijn hun integriteitsrisico’s voldoende in beeld te brengen of te beheersen. Voor de slecht scorende instellingen worden toezichtmaatregelen overwogen. Daarnaast is er vervolgonderzoek gestart dat inzicht moet geven in de vraag of de juiste risico’s worden geïdentificeerd en of de geconstateerde risico’s in de praktijk worden opgevolgd met adequate maatregelen en procedures.

De publicaties rond de ‘Panama papers’ tonen wat DNB betreft nog eens het belang aan van de systematische bewaking van integriteitsrisico’s bij financiële instellingen. Steeds duidelijker wordt dat het in integriteitskwesties niet alleen gaat om strikt de letter van de wet te volgen, maar ook om telkens de vraag te stellen of een bepaalde handeling in het maatschappelijk verkeer als betamelijk kan worden beschouwd. DNB houdt de publicaties rond de ‘Panama papers’ nauwlettend bij, en heeft mede naar aanleiding daarvan een nieuwe uitvraag gedaan bij trustkantoren en een selectie van banken, verzekeraars en pensioenfondsen naar de mogelijke betrokkenheid bij zaken zoals genoemd in de publicaties.

Reactie toevoegen

 
Verzekeraars moeten van DNB surfen op rente- en inflatiegolven

Verzekeraars moeten van DNB surfen op rente- en inflatiegolven

“De hogere inflatie en rente zorgen voor flink wat schuimkoppen, die van u de nodige navigatiekunst vergen.” Aldus DNB-president Klaas Knot op de Verzekeringsdag...

VEH: lage rente meenemen of toch niet?

VEH: lage rente meenemen of toch niet?

“Het lijkt erop dat iedereen nog moet wennen aan de nieuwe realiteit en niet voorbereid was op een snelle stijging van de hypotheekrente”, aldus Michel...

Loonkosten het hoogst in financiële sector

Loonkosten het hoogst in financiële sector

De gemiddelde loonkosten per gewerkt uur waren in 2020 het hoogst bij de financiële dienstverlening (57 euro) en het laagst in de horeca (negentien euro). Aldus...

Raamwerk Klimaatcommitment Financiële Sector

Raamwerk Klimaatcommitment Financiële Sector

In opdracht van de Commissie Klimaatcommitment Financiële sector heeft het adviesbureau KPMG een raamwerk ontwikkeld waarlangs deelnemende financiële instellingen...

Overleg Financiën en toezichthouders met financiële sector over coronavirus

Overleg Financiën en toezichthouders met financiële sector over coronavirus

Op korte termijn vindt op initiatief van DNB, samen met het ministerie van Financiën en AFM, overleg plaats met de financiële sector inzake het coronavirus....

Klimaatrisico’s op de korte termijn beperkt voor financiële stabiliteit

Klimaatrisico’s op de korte termijn beperkt voor financiële stabiliteit

De directe klimaatrisico’s zijn voor de Nederlandse financiële sector op de korte termijn (de komende vijf jaar) beperkt. Aldus het CPB in zijn Risicorapportage...

Beloningsregels aangescherpt

Beloningsregels aangescherpt

Financiële ondernemingen worden wettelijk verplicht om zich rekenschap te geven van en verantwoording af te leggen over de verhouding van de beloningen tot...

Vooral financiële specialisten gevraagd in financiële sector

Vooral financiële specialisten gevraagd in financiële sector

Ondanks de krimp van het aantal werknemers in de financiële dienstverlening zijn er meer financieel specialisten en economen in de sector werkzaam. Aldus het...

"Banken hebben poortwachtersfunctie nog te vaak onvoldoende op orde"

"Banken hebben poortwachtersfunctie nog te vaak onvoldoende op orde"

"Nog te vaak zien we dat banken hun poortwachtersfunctie onvoldoende op orde hebben. Het is noodzakelijk dat het eigenaarschap voor de uitvoering van antiwitwasbeleid...

Klimaatambities financiële sector serieus nemen

Klimaatambities financiële sector serieus nemen

“De financiële sector laat blijken dat ze een groene en koolstofarme economie wil versnellen. Met het sturen op de klimaatimpact van de financieringen...